woorden temmen
Na het succes van de bundel 24 uur in het licht van Kila&Babsie in de reeks woorden temmen, door Kila van der Starre en Babette Zijlstra en de bundel Van kop tot teen met Charlotte Van den Broeck en Jeroen Dera, verschijnt deze poëzieweek de nieuwe woorden temmen:
In de reeks woorden temmen delen dichters hun persoonlijke ervaring met hun lievelingsgedichten op een wijze die past bij zowel jongeren als volwassenen, ervaren als startende poëzielezers én -schrijvers. Daartoe vertalen zij hun kunde, kennis en hartstocht in inspirerende en participatieve invalshoeken op poëzie. Vorm en inhoud nodigen lezers én schrijvers uit om met hart en hoofd ‘woorden te temmen’. De reeks woorden temmen is ook geschikt voor het onderwijs en poëzieworkshops. Ieder gedicht wordt gekoppeld aan een aantal poëzieanalytische termen, die op een inspirerende manier worden uitgelegd.
Toon de stad met Lies Van Gasse en Laurens Ham
Lies en Laurens verwelkomen je in hun imaginaire stad. Ze nodigen je uit op reis aan de hand van 34 van hun lievelingsgedichten om samen rond te dwalen. Elk gedicht is gekoppeld aan een tekening gemaakt door Lies Van Gasse. Aan de hand van inspirende lees-, denk-, doe- en schrijf-invalshoeken en speciale kijk- en luistertips en meer ga je op poëtisch avontuur.
Lies Van Gasse en Laurens Ham selecteerden 35 gedichten – die hen hebben geraakt – van: Hannah van Binsbergen, Paul Bogaert, Mark Boog, Anneke Brassinga, Tsjead Bruinja, Eva Cox, Radna Fabias, Hans Faverey, Lies Van Gasse, Eva Gerlach, Maarten van der Graaff, Dominique De Groen, Hans Groenewegen, Laurens Ham, Rozalie Hirs, Bernke Klein Zandvoort, Hester Knibbe, Gerrit Kouwenaar, Elmar Kuiper, Lucebert, Els Moors, J.V. Neylen, Tonnus Oosterhoff, Paul van Ostaijen, Xavier Roelens, Alfred Schaffer, Maartje Smits, Paul Snoeck, Saskia Stehouwer, Mustafa Stitou, Lans Stroeve, Peter Theunynck, Reinout Verbeke en Nyk de Vries.
De bundel Toon de stad met Lies Van Gasse en Laurens Ham is gericht op volwassenen en jongeren vanaf 12 jaar en bevat een leporello boekenlegger met gedicht en tekening die Lies Van Gasse speciaal voor deze uitgave maakte.
Het boek is ontworpen door De Vormforensen, Graphic Anthropology.
auteurs
Lies Van Gasse en Laurens Ham
Lies Van Gasse (1983)
Lies Van Gasse dicht met verf en schildert met woorden. Woord en beeld gaan in haar werk hand in hand. Hiervan getuigen niet alleen de illustraties bij gedichten van Guido Gezelle, H.C. Pernath en Peter Theunynck, ook in haar eigen werk combineert ze tekst en beeld in wat ze toepasselijk omschrijft als ‘graphic poems’. Daarnaast is Van Gasse
als leraar verbonden aan de Academie Deurne (opleiding Beeld en Woord in beeld) en Lier (opleiding Schrijven). Van Gasse zette zich in 2008 meteen duidelijk op de kaart als dichter met haar debuut Hetzelfde gedicht steeds weer, dat veel lof oogstte bij lezers en critici. Ze won diverse prijzen, waaronder de Dirk Martensprijs, voor de crossmedialiteit in haar werk. Zo was er bijvoorbeeld het project Het boek Hauser, dat ze samen met Annemarie Estor uitwerkte of maakte ze in 2019 een theatervoorstelling naar haar gelijknamige boek Een Held. Haar laatste bundel beestjes verscheen in 2021 bij Wereldbibliotheek. In 2022 werd ze samen met Yannick Dangre, Ruth Lasters, Lotte Dodion en Proza-K opgenomen in de stadsdichterspool van de Stad Antwerpen.
Laurens Ham (1985)
Laurens Ham is docent en onderzoeker Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht, essayist en dichter. Van zijn hand verschenen twee non-fictieboeken: Door Prometheus geboeid (2015), over politieke oeuvres van Nederlandse schrijvers tussen 1820 en 1970, en Op de vuist (2020), een geschiedenis van het Nederlandse protestlied sinds 1966. In 2021 publiceerde hij met collega’s een onderzoek naar
de effecten van de coronacrisis op de boekensector in Nederland; momenteel werkt hij aan een studie naar literatuurbeleid sinds 1945. Zijn eerste poëziebundel, Mijn grote schuld, verscheen in 2017 en werd genomineerd voor de Poëziedebuutprijs aan Zee. Daarnaast werkte hij voor de literaire tijdschriften Terras, DW B en De Reactor, en redigeerde hij twee boeken van Sybren Polet: De noodzaak van het overbodige (2014) en Zijnsvariaties. Verbovelden (2018, samen met Elice de Gier).
woorden temmen
recensies
Marc van Oostendorp schrijft een prachtige recensie op Neerlandistiek
‘Het huis van de poëzie heeft (net als dat van de Heer) vele kamers, en een heleboel van die kamers laten Lies Van Gasse en Laurens Ham zien in hun Toon de stad, het nieuwste deel in de succesvolle reeks Woorden temmen van boeken die tegelijkertijd bloemlezingen zijn en uitnodigingen aan (jonge) mensen om binnen of buiten de klas de poëzie te ontdekken’.
‘Volgens mij worden de deeltjes van Woorden temmen, die steeds door een ander tweetal worden samengesteld, steeds beter, alsof ieder duo weer leert uit de lessen van de vorige. Van Gasse en Ham hebben een mooie keuze aan gedichten gemaakt, die dus heel vaak over kamers en andere locaties gaan, en ze hebben steeds weer iets aardigs te melden. Dat begint steeds met een kort ‘gesprekje’ op papier van de twee samenstellers over het gedicht (“LAURENS ‘Mark Boog speelt in dit gedicht met de conventies van het sprookje.’ LIES ‘Precies! Ik vind het prachtig hoe Mark Boog in strofe twee en drie bestaande verhaalelementen uit sprookjes combineert tot fraaie beelden.’”). Die stukjes doen mij eigenlijk verlangen naar een poëziepodcast van deze twee. Verder zijn er kleine stukjes waarin je wordt uitgenodigd om bepaalde passages nog eens preciezer te lezen, om over bepaalde stijlkenmerken nog eens goed na te denken, om andere kunstvormen erbij te betrekken en om zelf ook eens een tekst te schrijven’.
‘Het gedicht van Boog is bijvoorbeeld ‘Naast iedere wieg een fee‘ uit Er moet sprake zijn van een misverstand uit 2010. Van Gasse en Ham vragen onder andere om de vrolijke en angstige uitdrukkingen uit het gedicht te halen, om zelf in een gedicht of verhaal een lievelingssprookje te herschrijven, naar vaag taalgebruik te zoeken in je eigen horoscoop of in het weerbericht. Daarnaast krijg je kort uitgelegd wat focalisatie is en maak je kennis met de Amerikaanse folkmuzikant Anaïs Mitchell en de stop-motionfilm Frankenweenie van Tim Burton. Genoeg materiaal om écht met zo’n gedicht bezig te zijn’.
De reactor plaatst interview door Miriam Piters met Lies Van Gasse en Laurens Ham
Literatuurrecensent en leraar Nederlands Miriam Piters interviewde samenstellers van de nieuwe woorden temmen: Toon de stad met Lies Van Gasse en Laurens Ham in het bijzijn van publiek. Deze podcastaflevering is een live opname van dat gesprek, dat op donderdag 2 februari 2023 plaatsvond in het cafégedeelte van Broese Boekverkopers in Utrecht.
De podcast (ongeveer 43 minuten) kan hieronder beluisterd worden. Veel luisterplezier!
De podcast van de Reactor van het interview door Miriam Piters met Lies Van Gasse en Laurens Ham
De podcast (ongeveer 43 minuten) kan ook worden beluisterd via spotify: